William Henry Gates III urodził się w 1955 roku. Jest magnatem biznesu, deweloperem oprogramowania, inwestorem i filantropem. Najbardziej znany jest jako współzałożyciel Microsoft. Jego nazwisko stało się wręcz synonimem Microsoftu i stan ten trwa już blisko 40 lat. Podczas kariery w firmie pełnił funkcje członka rady, dyrektora generalnego (CEO), prezesa i głównego architekta oprogramowania. Do maja 2014 roku pozostawał największym udziałowcem firmy. Jest jednym z najbardziej rozpoznawanych przedsiębiorców i pionierów rewolucji mikrokomputerowej w latach 70. i 80. ubiegłego wieku.
Urodzony i wychowany w Seattle w stanie Waszyngton, Gates założył Microsoft razem ze swoim przyjacielem z dzieciństwa, Paulem Allenem, w 1975 roku w Albuquerque w stanie Nowy Meksyk. Microsoft stał się jednym z największych przedsiębiorstw komputerowych na świecie. W latach 90. Gates bywał krytykowany za obraną taktykę biznesową, którą określano jako antykonkurencyjną. Opinię tę podzielił również sąd — pod koniec lat 90. firma przegrała słynne procesy antymonopolowe, które wstrząsnęły światem technologii. W 2006 roku Bill Gates zapowiedział, że będzie pracował w Microsoft w niepełnym wymiarze godzin, by móc poświęcić się Bill & Melinda Gates Foundation, prywatnej fundacji charytatywnej prowadzonej wraz z żoną Melindą Gates i założoną w 2000 roku. Stopniowo jego obowiązki przejmowali Ray Ozzie i Craig Mundie. Ustąpił z posady członka zarządu w lutym 2014 roku, by przyjąć funkcję doradcy technicznego świeżo upieczonego CEO Microsoft, Satyi Nadelli.
Od 1987 roku Gates figuruje na liście najbogatszych osób magazynu „Forbes”. Przez lata 1995-2017 tylko cztery razy nie zajmował pierwszego miejsca tej listy. W 2017 roku wyprzedził go Jeff Bezos, szef Amazona, wówczas z majątkiem 90,6 mld dolarów (w porównaniu do 89,9 mld Gatesa). Według stanu na listopad 2019 roku Bill Gates nadal pozostaje drugim najbogatszym człowiekiem świata — za Bezosem — a jego majątek szacuje się na 107,1 mld dolarów.
Pod koniec swojej kariery w Microsoft zaangażował się w wiele działań filantropijnych. Przekazywał znaczne sumy pieniędzy różnym organizacjom charytatywnym i naukowym projektom badawczym poprzez Bill & Melinda Gates Foundation, największą na świecie prywatną instytucję charytatywną. W 2009 roku wraz z Warrenem Buffettem założył The Giving Pledge, kampanię skupiającą 169 filantropów, którzy złożyli obietnicę ofiarowania większości swojego majątku na cele charytatywne. W jej ramach przekazał najwyższą darowiznę w 2017 roku jako pojedyncza osoba i — wówczas — najwyższą w tym stuleciu.
William Henry Gates III urodził się 28 października 1955 roku w Seattle. Jest synem Williama H. Gatesa (ur. 1925) i Mary Maxwell Gates (1929–1994). Jego przodkowie byli Anglikami, Niemcami i Irlandczykami/Szkotami-Irlandczykami. Jego ojciec był prominentnym prawnikiem, a matka zasiadała w radzie dyrektorów First Interstate BancSystem oraz United Way of America. Bill ma starszą siostrę Kristi (Kristianne) i młodszą — Libby. Jest czwartym w rodzinie Williamem Gatesem, jednak używa sufiksu "III", ponieważ jego ojciec używa "II". Rodzina mieszkała w obszarze Seattle znanym jako Sand Point, w domu, który został zniszczony przez tornado, gdy Bill miał 7 lat.
We wczesnej młodości Billa jego rodzice chcieli, by podjął się kariery prawniczej. Jego rodzina regularnie odwiedzała kościół Congregational Christian Churches w nurcie protestanckim - reformowanym. Jako dziecko Bill był niskiego wzrostu, jak na swój wiek, i był przez to gnębiony. W wieku 13 lat poszedł do prywatnej szkoły Lakeside, gdzie napisał swój pierwszy program. W ósmej klasie szkolny Mothers' Club zorganizowały kiermasz, aby zakupić terminal Teletype Model 33 i czas obliczeniowy w General Electric dla uczniów. Gates zainteresował się programowaniem systemu GE w BASICu i został zwolniony z zajęć matematyki, by móc poświęcić się tej pasji. Pierwszym napisanym programem była implementacja kółka i krzyżyka, która pozwalała graczowi grać przeciwko komputerowi. Gates był zafascynowany urządzeniem i tym, jak zawsze dąży do idealnego wykonania kodu programu. Gdy wyczerpał się czas obliczeniowy, Gates i inni uczniowie przenieśli się na inne systemy, w tym minikomputery DEC PDP. Jednym z nich był PDP-10 należący do Computer Center Corporation (CCC). Firma zbanowała później Gatesa, Paula Allena, Rica Weilanda i Kenta Evansa, najlepszego przyjaciela i pierwszego partnera biznesowego Gatesa, po złapaniu ich na exploitowaniu buga w systemie operacyjnym, aby uzyskać darmowy czas obliczeniowy.
Czterej uczniowie założyli Lakeside Programmers Club, by zarobić trochę pieniędzy. Gdy ban się zakończył, zaoferowali odnalezienie bugów w oprogramowaniu CCC w zamian za dodatkowy czas obliczeniowy. Zamiast używać systemu zdalnie poprzez Teletype, Gates udał się do biur CCC i studiował kod źródłowy różnych programów, wliczając w to Fortran, Lisp i język maszynowy. Współpraca trwała do 1970 roku, gdy firma wypadła z biznesu.
Następnego roku nauczyciel poprosił Gatesa i Evansa, by zautomatyzowali szkolny system układania planów lekcji, oferując im w zamian czas obliczeniowy i wynagrodzenie. Dwójka pracowała, by ukończyć system przed rozpoczęciem 12 klasy. Niestety, pod koniec 11 roku Evans zginął w wypadku górskim. Gates opisał to jako jeden z najsmutniejszych dni w jego życiu. Zwrócił się wtedy po pomoc do Allena, który pomógł mu ukończyć system (poznali się w szkole, gdy Gates miał 12, a Allen — 14 lat).
W wieku 17 lat Bill założył z Allenem spółkę o nazwie Traf-O-Data, by tworzyć liczniki ruchu oparte na procesorze Intel 8008. W 1972 roku służył w programie Congressional Page organizowanym przez Izbę Reprezentantów. Gdy kończył Lakeside School w 1973, został uhonorowany w National Merit Scholarship Program. W testach SAT (Scholastic Aptitude Tests) uzyskał 1590 na 1600 punktów, co zapewniło mu bilet do Harvard College, gdzie zaczął naukę jesienią 1973 roku. Jako główny wybrał kierunek przygotowujący do studiów prawniczych, ale uczestniczył w kursach matematycznych i informatycznych. Na Harvardzie spotkał wówczas innego studenta — Steve'a Ballmera. Gates odszedł z uczelni po dwóch latach, podczas gdy Ballmer został i zakończył studia z wyróżnieniem magna cum laude. Wiele lat później Steve Ballmer przejął po Gatesie rolę CEO Microsoft, którym był od 2000 roku aż do rezygnacji w 2014.
Gates opracował algorytm sortowania naleśnikowego jako rozwiązanie jednego z serii problemów przedstawionych na zajęciach kombinatoryki przez profesora Harry'ego Lewisa. Jego rozwiązanie utrzymało rekord najszybszego przez ponad 30 lat, a jego następca stał się szybszy jedynie o 2%. Rozwiązanie zostało sformalizowane i opublikowane we współpracy z informatykiem z Harvardu, Christosem Papadimitriou.
Bill Gates pozostawał w kontakcie z Paulem Allenem i dołączył do niego w Honeywell International Inc. latem 1974 roku. W 1975 wypuszczono MITS Altair 8800 oparty na procesorze Intel 8080. Wówczas dwójka przyjaciół dostrzegła szansę rozpoczęcia własnego biznesu jako firma zajmująca się oprogramowaniem. Tego samego roku Gates porzucił Harvard. Rodzice wspierali go w tej decyzji, widząc, jak bardzo chce założyć firmę. Swoją decyzję komentował w następujący sposób: Jeśli by nie wyszło, zawsze mogłem wrócić do szkoły. Oficjalnie byłem na urlopie.
W 1975 roku przeczytał styczniowy numer „Popular Electronics”, w którym przedstawiono komputer Altair 8800. Skontaktował się z Micro Instrumentation and Telemetry Systems (MITS), by poinformować firmę o tym, że wraz z innymi pracuje nad interpreterem BASICa na tę platformę. W rzeczywistości Gates i Allen nie mieli nawet Altaira i nie pisali na niego kodu; jedynie chcieli przyciągnąć uwagę MITS. Szef firmy, Ed Roberts, zgodził się na spotkanie w celu demonstracji, zatem panowie w ciągu kilku tygodni stworzyli emulator działający na mikrokomputerze, a następnie interpreter BASIC. Pokaz zakończył się sukcesem i umową z MITS na dystrybucję interpretera pod nazwą Altair BASIC. MITS zatrudnił Allena, a Gates wziął urlop na Harvardzie, by z nim pracować. Allen nazwał owo partnerstwo "Micro-Soft", co było połączeniem mikrokomputera i software'u. Pierwsze biuro mieściło się w Albuquerque, a pierwszym zatrudnionym pracownikiem był współpracownik z czasów szkolnych, Ric Weiland. Wkrótce usunięto z nazwy łącznik i oficjalnie zarejestrowano nazwę handlową "Microsoft". Miało to miejsce 26 listopada 1976 roku. Gates już nigdy nie wrócił na studia.
Altair BASIC Microsoftu zyskał popularność wśród pasjonatów komputerów, jednak Gates odkrył, że jego kopia wyciekła i była rozpowszechniana na szeroką skalę. W lutym 1976 napisał Otwarty List do Hobbystów zamieszczony w newsletterze MITS, w którym m.in. twierdził, że ponad 90% użytkowników interpretera nie zapłaciło za niego Microsoftowi, a "rynek hobbystyczny" Altaira grozi zniechęceniem profesjonalnych deweloperów do produkowania, dystrybucji i utrzymywania oprogramowania wysokiej jakości. List nie był popularny wśród wielu hobbystów, jednak Gates obstawał przy poglądzie, że twórcy oprogramowania powinni móc żądać za nie zapłaty.
Microsoft stał się niezależny od MITS pod koniec 1976 r. i nadal tworzył oprogramowanie programistyczne dla różnych systemów. 1 stycznia 1979 firma przeniosła się z Albuquerque do Bellevue w stanie Waszyngton. Gates powiedział, że osobiście przeglądał i często przepisywał każdą linijkę kodu, jaką firma wyprodukowała przez pierwsze pięć lat. Gdy firma się rozrosła, przyjął rolę menadżera, a później kierownika.
W 1980 do Microsoftu zgłosił się IBM, wówczas wiodący dostawca sprzętu komputerowego dla przedsiębiorstw, aby firma zrobiła oprogramowanie dla jego nadchodzącego komputera osobistego, IBM PC. Pierwsza propozycja dotyczyła interpretera BASICa. Przedstawiciele IBM wspomnieli też, że potrzebują systemu operacyjnego. Gates skierował ich do Digital Research (DRI), twórców powszechnie używanego systemu CP/M. Rozmowy z nimi wypadły jednak słabo i nie doszło do zawarcia umowy licencyjnej. IBM ponownie zwrócił się do Billa Gatesa. Kilka tygodni później wraz z Allenem zaproponowali użycie 86-DOS, systemu podobnego do CP/M, który Tim Paterson z Seattle Computer Products (SCP) stworzył dla komputera podobnego do PC. Microsoft zawarł z SCP umowę na bycie wyłącznym agentem licencyjnym 86-DOS, a później pełnym właścicielem. Microsoft zatrudnił Patersona, by zaadaptował system dla PC i dostarczył IBM-owi jako PC DOS. System został sprzedany za jednorazową opłatą 50 tysięcy dolarów.
Nie sam kontrakt, który przyniósł Microsoftowi względnie niewielki zysk, lecz fakt, że IBM zaadaptował jego system, zapewnił firmie prestiż. Był to moment zwrotny w historii Microsoftu, który przekształcił się z małej firmy w największego na świecie dostawcę oprogramowania. Gates nie zaoferował przeniesienia praw do systemu IBM-omi, ponieważ wierzył, że inni producenci komputerów będą klonować sprzęt IBM. I miał rację. PC kompatybilny z IBM i działający pod dyktando DOS-a stał się faktycznym standardem. Sprzedaż MS-DOS (wersji DOS dla klientów innych niż IBM) uczyniło Microsoft pierwszoligowym graczem w branży. Prasa szybko zidentyfikowała Microsoft jako posiadającego ogromny wpływ na IBM PC. „PC Magazine” pytał nawet, czy Gates był tym człowiekiem stojącym za maszyną. Dążył do tego, aby napisane przez jego firmę aplikacje działały na jak największej liczbie platform. Dawało to więcej użytkowników, którzy przyzwyczajali się do produktu, no i co idzie za tym w parze — więcej pieniędzy. Za jego kadencji Microsoft skupiał się głównie na softwarze.
Gates nadzorował restrukturyzację Microsoftu w 1981, podczas której został dyrektorem i przewodniczącym zarządu. Na początku 1983 z zespołu odszedł Paul Allen, u którego zdiagnozowano chłoniak Hodgkina. W efekcie zerwało się partnerstwo biznesowe między nim a Gatesem, które przez ostatnie miesiące było napięte z powodu sporu o kapitał firmy. W kolejnych latach tej dekady Gates podreperował relację z Allenem i wspólnie przekazali miliony na szkołę Lakeside. Pozostali przyjaciółmi aż do śmierci Allena w październiku 2018 roku.
20 listopada 1985 ukazała się pierwsza wersja handlowa Microsoft Windows. Następnego roku Microsoft podpisał z IBM umowę na stworzenie oddzielnego systemu o nazwie OS/2. Choć obie firmy z powodzeniem rozwinęły pierwszą wersję systemu, partnerstwo uległo pogorszeniu z powodu narastających różnic na poziomie twórczym.
Bill Gates był głównym odpowiedzialnym za strategię produktu Microsoftu od założenia firmy w 1975 roku aż do 2006. Zyskał reputację zdystansowanego od innych. Jeden z menadżerów wyższego szczebla skarżył się w 1981, że Gates jest notorycznie nieosiągalny przez telefon i nie oddzwania. Menadżer z Atari wspominał natomiast, że pokazał Billowi grę i pokonał go 35 na 37 razy. Gdy po miesiącu spotkali się ponownie, Gates wygrał lub zakończył remisem każdą grę. Przestudiował grę, aż ją rozwiązał. To jest przeciwnik.
Gates spotykał się regularnie ze starszymi i programowymi menadżerami, a ci opisywali go jako "werbalnie walecznego". Wymyślał ich za dostrzeżone luki w strategiach biznesowych lub propozycjach, które narażały długoterminowe interesy firmy na ryzyko. Przerywał prezentacje z komentarzami w stylu to najgłupsza rzecz, jaką kiedykolwiek słyszałem albo czemu nie oddasz swoich akcji i nie dołączysz do Korpusu Pokoju?. Ofiara jego wybuchu musiała bronić swojej propozycji tak długo, aż Bill w pełni się do niej przekonał. Kiedy podwładni uprawiali prokrastynację, znany był z sarkastycznego powiedzenia zrobię to przez weekend.
We wczesnych latach Microsoftu był aktywnym deweloperem oprogramowania, szczególnie produktów związanych z językami programowania, ale przez większość czasu jego głównymi zadaniami były zarządzanie i kierowanie. Gates oficjalnie nie należał do zespołu deweloperskiego od czasu prac nad komputerem przenośnym TRS-80 Model 100 z 1983 roku, tym niemniej pisał kod, który był wydawany w produktach Microsoftu aż do 1989. Gdy w 1985 roku Gates zapowiedział Microsoft Excel, Jerry Pournelle pisał: Billowi Gatesowi podoba się program nie dlatego, że przyniesie mu dużo pieniędzy (choć jestem pewien, że tak będzie), ale dlatego, że to świetny hack.
15 czerwca 2006 roku Gates ogłosił, że odchodzi od dotychczasowej roli w Microsoft, by bardziej skupić się na filantropii. Obowiązki rozdysponował między dwóch następców: Ray Ozzie stał się odpowiedzialny za zarządzanie, a Craig Mundie — za długoterminową strategię produktu.
Gates podjął wiele decyzji, które doprowadziły do procesów antymonopolowych w związku z praktykami biznesowymi Microsoftu. W sprawie United States v. Microsoft z 1998 roku Gates złożył zeznania, które kilku dziennikarzy określiło jako wymijające. Kłócił się z inspektorem Davidem Boiesem o kontekstualne znaczenie takich słów, jak "konkurować", "zaniepokojony" i "my". W tym samym roku, gdy fragmenty nagrań wideo zostały odtworzone w sądzie, widziano, jak sędzia śmieje się i kiwa głową. Bill Gates użył zwrotu "Nie pamiętam" tyle razy, że nawet sędzia przewodniczący nie mógł powstrzymać się od chichotu. Mimo tych erystycznych wręcz zagrywek sąd orzekł, że Microsoft jest winny monopolizacji, sprzedaży wiązanej i blokowania konkurencji. Każda z tych praktyk stanowiła naruszenie Ustawy Shermana z 1890 roku.
Po odejściu od codziennych obowiązków w Microsoft, Gates skupił się na filantropii i pracy nad innymi projektami. W 2007 roku Bill i Melinda Gates byli drugimi najbardziej szczodrymi darczyńcami w USA, przekazawszy 28 miliardów dolarów na cele charytatywne. Małżeństwo planuje w sumie rozdać 95% swojego majątku. Fundacja jest zorganizowana w czterech obszarach programowych: Global Development Division, Global Health Division, United States Division oraz Global Policy & Advocacy Division. Wspiera użycie zmodyfikowanych genetycznie organizmów w rozwoju agrokultury. Innym celem fundacji jest zapewnienie 120 milionom kobiet i dziewczyn dostępu do wysokiej jakości informacji i usług antykoncepcyjnych, a w długoterminowej perspektywie — uniwersalnego dostępu do środków dobrowolnego planowania rodziny, który pomoże opanować przeludnienie grożące poważnymi problemami w przyszłości.
Gatesowie wspierają też instytucje edukacyjne (np. w 1999 roku przekazali 20 mln dolarów MIT na budowę laboratorium komputerowego), a także sportowe. W 2005 roku fundacja zainteresowała się problemami sanitarnymi w krajach trzeciego świata, inwestując m.in. w innowacyjne toalety z funkcją recyklingu. W 2017 roku Gates ogłosił, że przeznaczy 50 milionów na Dementia Discovery Fund, organizację poszukującą lekarstwa na Alzheimera. Drugie tyle przeznaczył na start-upy zajmujące się badaniami nad tą chorobą. W 2018 roku fundacja rozdała 600 tys. dolarów za pośrednictwem UNICEF, pomagając ofiarom powodzi w Indiach. Kilka wybranych inicjatyw zostało szeroko udokumentowanych w serialu "W głowie Billa Gatesa", wypuszczonym w zeszłym roku na platformie Netflix. Sam bohater opisuje w nim także inne zmagania zorientowane na zwalczanie chorób i bezpieczną energię jądrową. Trzyczęściowy dokument opowiada historię życia Billa Gatesa, dogłębnie i bez podkolorowania, gdy poszukuje on unikalnych rozwiązań niektórych z najbardziej złożonych problemów na świecie. Nakręcił go nagrodzony Oscarem reżyser Davis Guggenheim (Niewygodna prawda, To ja, Malala). Gorąco polecamy.
Bill i Melinda Gatesowie planują zostawić w spadku trójce swoich dzieci jedynie po 10 milionów dolarów. Jeżeli w rodzinie zostanie tylko 30 milionów dolarów, to szacuje się, że w sumie pozbędzie się ona 99,96% swojego majątku.
