Kupując nowy komputer lub nowy system operacyjny czy pakiet biurowy, wielu klientów zwraca uwagę tylko na potwierdzenie oryginalności nabytego oprogramowania. Za każdym zakupionym programem kryją się warunki, na których są one sprzedawane i udostępniane. Przede wszystkim trzeba zacząć od odpowiedzi na pytanie ‘Czym jest licencja?’ i ‘Co sprzedaje firma Microsoft?’. Microsoft nie sprzedaje oprogramowania. Microsoft sprzedaje licencje na użytkowanie tego oprogramowania, które należy do własności intelektualnej firmy. Zakres praw użytkowania oprogramowania uzależniony jest od rodzaju wykupionej licencji. Licencja, lub też umowa licencyjna, towarzyszy każdemu programowi, określa prawa i obowiązki użytkownika oraz musi być zaakceptowana przed instalacją oprogramowania i może ulec zmianie w przypadku wydania nowej wersji programu.
Wersje pudełkowe (Retail licenses)
To najprostsza licencja oferowana przez Microsoft. Jej idea też jest prosta. Klient kupuje oprogramowanie w odpowiednim sklepie lub przez Internet i staje się jego stuprocentowym właścicielem. Takie warunki dotyczą głównie użytkowników domowych i przeznaczone są dla systemu operacyjnego Windows i pakietu biurowego Office. Oprogramowanie można instalować wielokrotnie, ale należy pamiętać, aby by zainstalowane tylko na jednym komputerze w tym samym czasie. Niektóre edycje pakietu Office, oprócz instalacji na komputerze stacjonarnym, umożliwiają również korzystanie z niego na urządzeniu mobilnym, na przykład laptopie czy tablecie.
- Plusy: prosty zakup, możliwość korzystania z oprogramowania na innym urządzeniu
- Minusy: cena jest wyższa niż w przypadku licencji OEM
Licencje OEM
Kupując komputer w lokalnym sklepie, w Internecie lub bezpośrednio od producenta, najczęściej posiada on już zainstalowany system operacyjny. Zdarza się, że na dysku zainstalowany jest też pakiet biurowy Microsoft Office i kilka aplikacji od producenta sprzętu. Takie oprogramowanie instalowane jest na zasadach licencji OEM (Original Equipment Manufacturer). Tego rodzaju licencje są tańsze od wersji Retail, a ich cena dołączona jest do kosztu kupowanego sprzętu.
Jaka jest różnica między licencją OEM a Retail? Oprogramowanie OEM jest na zawsze ‘przywiązane’ do płyty głównej komputera. Nie do końca jest ono własnością użytkownika, ponieważ ten, przy wymianie podzespołów komputera musi wziąć pod uwagę warunki umowy. Najczęściej jest tak, że można wymienić wszystkie komponenty, oprócz płyty głównej. W przypadku trwałego uszkodzenia płyty głównej licencja na użytkowanie oprogramowania automatycznie wygasa, a po instalacji nowej płyty licencja jest odnawiana.
Licencje OEM umożliwiają downgrade systemu do poprzednich wersji (Windows 7, Vista, XP), ale tej samej edycji (Home do Home, Professional do Professional, itd.).
- Plusy: możliwy downgrade systemu, niski koszt nabycia licencji
- Minusy: stałe przywiązanie do płyty głównej komputera
Software Assurance
Co to takiego? Software Assurance to dodatkowe pakiety i prawa, które mają pomóc w przyszłych zmianach oprogramowania, jego wdrażaniu w przedsiębiorstwie i jego eksploatacji. Pakiety te przeznaczone są dla tych klientów, którzy decydują się wykupić dużą liczbę licencji grupowych i są indywidualnie dopasowywane do potrzeb klienta. Oprócz tego posiadacze Software Assurance mogą liczyć na całodobową pomoc techniczną Microsoftu, uzyskiwać pomoc szkoleniową dla swoich pracowników oraz liczyć na konserwacje sprzętu i oprogramowania.
Licencje dostępowe CAL (Client Access License)
Dotyczą oprogramowania serwera sieciowego. Licencje CAL pozwalają użytkownikowi korzystać z usług udostępnianych przez serwer. Jest do dosyć skomplikowana metoda licencjonowania ze względu na różny charakter produktów serwerowych oraz samej sieci. Microsoft oferuje CAL na urządzenie oraz CAL na użytkownika.
- CAL na urządzenie – licencja musi być zakupiona na każde urządzenie mające dostęp do serwera, ale nie jest istotne ilu użytkowników będzie korzystało z tego urządzenia.
- CAL na użytkownika – licencje otrzymuje użytkownik i dzięki temu będzie mógł swobodnie korzystać z usług serwera, np. drukowanie lub udostępnianie plików. Nie ważna jest przy tym liczba urządzeń, z których użytkownik otrzymuje dostęp. Licencje CAL na użytkownika mają największy sens wtedy, gdy użytkownicy logują się na serwer z urządzeń mobilnych (laptopów, smartfonów, tabletów).