Defragmetacja w systemie Windows XP

Kasując jedną fotografie na dysku zwalniamy się miejsce, które może być wykorzystane do przechowywania innych danych.

Jeżeli teraz będziemy chcieli wgrać na dysk jakiś film to system zacznie zapisywać go w puste miejsce na dysku. Oczywistym jest, że film nie zmieści się w miejscu zwolnionym przez fotografie, dlatego Windows XP tylko część filmu wgra w tą lukę a pozostały fragment nagra w następnym wolnym miejscu.

Jeżeli nasz film został podzielony na wiele fragmentów to komputer ma utrudniony dostęp do niego. Nie odczytuje go płynnie tylko szuka po całym dysku.

Program Defragmentator Dysków został stworzony właśnie po to, aby zaradzić takim problemom i przyspieszyć działanie sytemu. Aplikacja ta przenosi pliki tak, aby stanowiły one spójną całość.

Program ten możemy uruchomić czterema sposobami:
· Klikając kolejno: Start, Akcesoria, Narzędzia systemowe, Defragmentator dysków
· Prawym przyciskiem na wybrany przez nas dysk a następnie: właściwości, karta narzędzia, przycisk Defragmentuj
· Klikając Start, Uruchom i wpisując dfrg.msc
· Prawym przyciskiem na ikonę Mój komputer, Zarządzaj, Magazyn, Defragmentator dysków

Dla dużych dysków defragmentacja może trwać bardzo długo, dlatego aplikacja została wyposażona w możliwość sprawdzenia czy dany dysk wymaga przeprowadzenia tego procesu. Po kliknięciu na przycisk Analizuj system sprawdzi czy podany dysk jest uporządkowany i zaproponuje nam defragmentacje lub ją odradzi.

Jeżeli chcemy zobaczyć które z naszych plików są najbardziej podzielone powinniśmy kliknąć na przycisk Wyświetl raport, który otworzy nam okienko z interesującymi nas informacjami.
@STRONA@
Istnieje również wersja, defragmentatora uruchamiana z wiersza polecenia. Jest ona tak samo użyteczna jak jej odpowiednik okienkowy. Aby zdefragmentować dysk d: wpisujemy defrag d: . Polecenie to posiada następujące przełączniki:
/a – analizuje wybrany dysk i wyświetla podsumowanie analizy
/v – wyświetla kompletne raporty
/f – wymusza defragmentacje dysku niezależnie od tego czy jest ona konieczna czy też nie

W wierszu polecenia w czasie defragmentacji nie jest pokazywany żaden wskaźnik postępu. Aby przerwać działanie programu należy nacisnąć kombinację klawiszy [Ctrl+C]

Defragmentator dysków ma swoje ograniczenia:

• Wolumin, aby został w pełni uporządkowany potrzebuje 15% miejsca wolnego. Jeżeli warunek ten nie zostanie spełniony defragmentacja rozpocznie się, ale nie dojdzie do końca.
• Program nie przenosi plików, które są aktualnie w użyciu. W celu zwiększenia optymalizacji należy zamknąć wszystkie pliki i programy.
• Program nie uporządkuje dysku zawierającego błędy. Jeżeli taka sytuacja wystąpi najpierw należy przeskanować dysk CheckDiskiem.
• Program nie uporządkuje plików z kosza tak, więc przed defragmentacją najlepiej opróżnić kosz
• Program nie zajmuje się również plikami: Bootsect.dos, Safeboot.fs, Safeboot.csv, Safeboot.rsv, Hiberfil.sys, i Memory.dmp
• Program nigdy nie defragmentuje pliku stronicowania Windows. (Plik ukryty na dysku twardym, używany przez system Windows do przechowywania części plików programów i danych, które są zbyt duże i nie mogą być umieszczone w całości w pamięci. Plik stronicowania i pamięć fizyczna (lub pamięć RAM) tworzą pamięć wirtualną. System Windows przenosi dane z pliku stronicowania do pamięci zgodnie z potrzebami oraz z pamięci do pliku stronicowania, aby zwolnić miejsce dla nowych danych. Plik stronicowania jest również nazywany plikiem wymiany).

Pofragmentowany plik stronicowanie nie jest źródłem problemów z Windows XP. Aczkolwiek scalenie go może przyspieszyć działanie okienek. Jak jednak wiadomo Defragmentator nie zajmuje się tym plikiem, ponieważ jest on cały czas w użyciu. Aby obejść to ograniczenie musimy wykonać następujące kroki:

1. Kliknąć prawym przyciskiem na Mój komputer wybrać zakładkę Właściwości
2. W nowym okienku wybrać zakładkę Zaawansowane a w sekcji Wydajność przycisk Ustawienia.
3. W kolejnym okienku wybrać zakładkę Zaawansowane a w sekcji Pamięć wirtualna przycisk Zmień.

4. Wybrać inny dysk niż ten, który aktualnie przechowuje plik stronicowania
5. Wybrać pole Rozmiar niestandardowy i wpisać w dwa pola rozmiar początkowy i maksymalny odpowiadający poprzedniemu plikowi
6. Kliknąć przycisk Ustaw

7. Zaznaczyć dysk, który aktualnie przechowuje plik stronicowania i w dwóch polach wpisać wartość 0
8. Uruchomić ponownie system, aby zmiany zaczęły obowiązywać
9. Zdefragmentować dysk, który poprzednio zawierał plik stronicowania tak, aby scalić wolne miejsce
10. Powtórzyć kroki od 1 do 8 tym razem tworząc plik stronicowania na nowo zdefragmentowanym dysku i usunąć ten tymczasowy.

Archiwizacja plików w systemie Windows XP

W naszych komputerach przechowujemy wiele cennych informacji. Wszystkie dokumenty, zdjęcia, pliki muzyczne umieszczane są na dysku twardym. Czasami jednak zdarza się usterka tego ważnego elementu naszego peceta. I co wtedy? Zazwyczaj zaczynamy od uruchomienia programu CheckDisk i staramy się naprawić usterkę. Jednak zdarza się, że to narzędzie nie wystarcza. Nie potrafimy już nic zrobić. Czasami sami przypadkiem skasujemy ważne dane nawet nie wiemy, kiedy i potem przeszukujemy dysk mając nadzieje na odnalezienie ważnego dokumentu. Czy nie prościej by było gdybyśmy, co jakiś czas robili kopie zapasowe najważniejszych lub wszystkich plików na naszych woluminach?
System Windows XP został wyposażony w narzędzie, które pozwala zminimalizować szkody wyrządzone awarią dysku lub przypadkowym skasowaniem danych. Kopia zapasowa to program posiadający ogromne możliwości archiwizowania plików i ustawień systemu.

Możemy go uruchomić na dwa sposoby klikając kolejno: Start, Programy, Akcesoria, Narzędzia systemowe, Kopia zapasowa, lub wpisując w oknie Uruchom polecenie: ntbackup.

Program oferuje nam do dyspozycji tryb kreatora i tryb zaawansowany. Aby zarchiwizować pliki wystarczy nam tryb kreatora. W pierwszym okienku naciskamy Dalej. W następnym oknie zaznaczamy interesującą nas opcję w tym przypadku Wykonaj kopię zapasowa plików i ustawień i klikamy przycisk Dalej. Kolejne okno służy do wyboru zakresu, jaki obejmie archiwizacja:

Moje dokumenty i ustawienia – Utworzy kopię zapasową aktualnego profilu użytkownika, włączając w to Moje dokumenty, zawartość Pulpitu a także folder Dane aplikacji. Jeżeli folder Dokumentów znajduje się w innym miejscu niż standardowo ta funkcja nie będzie działać poprawnie. Należy wtedy wybrać czwartą opcję i wskazać pliki ręcznie.
Dokumenty i ustawienia wszystkich osób – Utworzy kopię zapasową wszystkich profili użytkowników, czyli całą zawartość katalogu Documents and Settings.
Wszystkie informacje na tym komputerze – Ta opcja kopiuje wszystkie pliki na dyskach twardych a także tworzy dysk odzyskiwania systemu (Jest to dysk, na którym jest zapisana cała konfiguracja komputera (informacje o partycjach, zainstalowanych urządzeniach). Za jego pomocą możemy przywrócić system po awarii.)
Pozwól mi wybrać, co ma zawierać kopia zapasowa – Utworzy kopię zapasową z plików, które sami wybierzemy.

Po wybraniu czwartej opcji pojawi nam się okienko służące do wyboru danych, które chcemy zarchiwizować. Możemy zaznaczać poszczególne pliki lub całe katalogi. W następnym oknie wybieramy miejsce zapisu naszej kopii zapasowej. Jako że aplikacja ta nie oferuje możliwości bezpośredniego zapisu na płytę CD a dyskietka jest raczej mało pojemnym nośnikiem danych wybierzmy dowolny folder na dysku np. D:\ i wpiszmy nazwę, która pomoże nam zidentyfikować aktualnie tworzoną kopie.

W następnym oknie możemy kliknąć przycisk Zakończ i rozpocząć proces archiwizacji. Możemy również zaznaczyć Zaawansowane i ustalić jeszcze kilka parametrów opcjonalnych przydatnych, kiedy kopie zapasowe robimy bardzo często np. raz dziennie lub raz na tydzień.
@STRONA@
Aby zrozumieć podane parametry potrzebna jest wiedza na temat plików. W systemie Windows XP każdy plik posiada atrybuty. Możemy sprawdzić je klikając na ikonę dokumentu prawym przyciskiem i z menu wybierając Właściwości. W dolnej części okna wyświetlane są dwa podstawowe: Tylko do odczytu i Ukryty. Jeżeli posiadamy natomiast dysk sformatowany typem FAT32 również Archiwalny. W innym przypadku naciskamy przycisk Zaawansowane. Po kliknięciu na niego otwiera się okienko, w którym zdefiniowany jest Atrybut archiwizacji. Dla każdego pliku atrybut ten jest standardowo zaznaczony. W momencie archiwizacji Kopia zapasowa czyści tą wartość. W ten sposób wie, że dany plik został już skopiowany i nie będzie go archiwizował drugi raz przy kolejnej archiwizacji. Jeżeli teraz otworzymy nasz dokument i zmienimy w nim coś, po czym zapiszemy go. Atrybut archiwalności znów będzie zaznaczony i przy kolejnym kopiowaniu naszych danych ten plik również znajdzie się w kopii dokumentów

Wybierając w oknie Typ kopii zapasowej przełączniki decydujemy czy Kopia zapasowa ma brać pod uwagę atrybuty plików czy też nie. Typy są następujące:
Normalna – kopiuje wszystkie wybrane pliki i czyści z nich atrybut archiwalności, aby następne kopie zapisywały tylko te pliki, które zmieniły się od ostatniej archiwizacji. Zazwyczaj wykonywana jest wtedy, gdy zestaw kopii tworzony jest po raz pierwszy.
Kopia – kopiuje wszystkie wybrane pliki, ale nie czyści z nich atrybutu archiwalności. Opcja ta przydaje się dla osób, które wykonują kopie raz na jakiś czas i nie potrzebują regularnej archiwizacji lub, gdy chcemy wykonać kopię danych pomiędzy jakimś cyklem archiwizacji, ponieważ wtedy program nie zmienia żadnych atrybutów.
Przyrostowa – kopiuje tylko te pliki, które zmieniły się od czasu ostatniej archiwizacji przyrostowej lub normalnej. Czyli te pliki, które kiedyś były zarchiwizowane, ale zmieniła się ich zawartość i należy je skopiować jeszcze raz. Po kopiowaniu czyszczony jest atrybut archiwizacji. Można np. robić archiwizacje Normalną w każdą niedzielę a Przyrostową każdego dnia wieczorem. Jeżeli potem będziemy chcieli odzyskać dane będziemy potrzebowali kopię Normalną i kopię Przyrostową z każdego dnia.
Różnicowa – kopiuje tylko te pliki, które zmieniły się od czasu ostatniej kopii Normalnej albo Przyrostowej. Jednak nie zmienia plikom atrybutów, archiwalności. Czyli kolejne kopie różnicowe kopiują nadal wszystkie pliki zmienione od ostatniej archiwizacji Normalnej lub Przyrostowej. Jeżeli robić archiwizacje Normalną w sobotę, Różnicową każdego kolejnego dnia tygodnia a pliki będziemy odzyskiwać używając kopii normalnej i ostatniej różnicowej.
Codzienna – kopiuje tylko te pliki, które zostały zmienione w dniu, w którym archiwizacja jest uruchamiana. Można ją uruchamiać, co dzień w nocy jednak nie jest ona przeznaczona do regularnego archiwizowania ze względu na późniejsze kłopotliwe odzyskiwanie plików. Podczas jej nie jest również czyszczony atrybut archiwalności.

Po wybraniu odpowiadającej nam opcji możemy przejść do dalszej procedury. Kolejne okna są dość oczywiste. Jednym z ciekawszych jest okienko Kiedy ma być wykonywana kopia zapasowa, w którym możemy archiwizacje zaplanować klikając na przycisk Harmonogram. Po ustawieniu interesującej nas daty i godziny będziemy poproszeni o wpisanie i potwierdzenie hasła konta administratora. Nasza kopia zostanie zapisana w folderze, który wybraliśmy. Oczywiście jeżeli dysponujemy nagrywarką CD możemy plik archiwum wypalić na płytę.

Aby przywrócić pliki ponownie uruchamiamy Kopie zapasowa tym razem zaznaczając opcję Przywróć pliki i ustawienia odnajdujemy plik archiwum i dochodzimy znów do okienka, w którym możemy już zacząć wypakowywać pliki lub ustawić dodatkowe opcje. Pierwsze okno pozwala nam wybrać miejsce docelowe plików:
Lokalizacja oryginalna – przywróci pliki w miejsce, z którego zostały poprzednio skopiowane. Jest to dobry wybór, jeżeli przywracamy pliki na nowym dysku twardym. W przeciwnym wypadku może zajść możliwość nadpisania nowszych plików. Oczywiście można temu zaradzić zaznaczając w następnym okienku opcje:
Lokalizacja alternatywna – skopiuje nam zarchiwizowane pliki i foldery do wybranego przez nas folderu.
Pojedynczy folder - przywróci pliki w jeden wskazany przez nas folder nie skopiuje folderów. Jest to dobre rozwiązanie, jeżeli z archiwum chcemy odzyskać jedynie kilka plików wtedy będziemy je mieli w jednym miejscu. Lecz jeżeli np. odzyskujemy zapisane strony WWW program nie skopiuje osobno strony a osobno rysunków do innego folderu. Wszystko zostanie umieszczone w katalogu przez nas wybranym.
Następne okna są dość łatwe do zrozumienia. Zazwyczaj nic nie trzeba w nich zmieniać. Po kliknięciu na przycisk Zakończ operacja przywracania danych rozpocznie się.

Program Kopia zapasowa posiada swoje ograniczenia. Oznacza to, że aby dokonać archiwizacji trzeba być zalogowany jako administrator (W systemie Windows XP każdy użytkownik ma nadane prawa „co mu wolno a co nie” w systemie. Niektórzy użytkownicy nie mogą np. instalować programów czy dodawać nowych urządzeń. Administrator ma pełną władzę nad komputerem. Może robić wszystko dodawać usuwać programy, sprzęt. On również zarządza kontami użytkowników i nadaje im prawa) lub operator kopii zapasowych.(W systemie Windows XP każdy użytkownik ma nadane prawa „co mu wolno a co nie” w systemie. Niektórzy użytkownicy nie mogą np. instalować programów czy dodawać nowych urządzeń. Operator kopii zapasowych jest to konto, które pozwala użytkownikowi na archiwizacje plików w komputerze.)
Windows XP Home Editon nie posiada standardowo zainstalowanej Kopii zapasowej należy ja doinstalować z płyty instalacyjnej z katalogu \Valueadd\MSft\Ntbackup.