Test polskiej wersji systemu Microsoft Windows XP Media Center Edition 2005

Już na początku października tego roku na polskim rynku dostępny będzie najnowszy system firmy Microsoft: Windows XP Media Center Edition 2005. Postanowiliśmy przyjrzeć się systemowi i przetestować go. Pisząc te artykuły korzystaliśmy z pełnej angielskiej wersji MCE oraz polskiej bety.

Na pierwszy rzut oka, wizualnie system nie odbiega tak bardzo od innych wersji Windows XP. Zmieniona jest tylko tzw. kompozycja, czyli tapeta, pasek zadań, Menu Start itd. Cała funkcjonalność systemu przeniesiona została z Windows XP Home Edition. Jeśli w Autostarcie jest umieszczony program Media Center to po kilku sekundach, od zalogowania, poprzedni widok przesłoni nam główne menu naszego centrum rozrywki. Jeżeli program nie włączy się automatycznie dostęp do aplikacji możemy również uzyskać wciskając na dołączonym do zestawu pilocie przycisk z logo Media Center lub wybierając odpowiedni element w Menu Start. Jeśli na ekranie widoczny jest już nowoczesny interfejs programu to możemy przystąpić do odkrywania zalet Media Center. Pierwszym elementem głównego menu jest pozycja „Odtwórz dysk DVD”. Chyba nikomu nie trzeba tłumaczyć do czego służy ten element. Wciskając przyciski nawigacji na urządzeniu sterującym (pilot, klawiatura lub myszka) uzyskujemy dostęp do wszystkich pozostałych możliwości Windows Media Center.

Jeśli mówimy o komputerze, który ma służyć jako domowe centrum rozrywki, muszą się w nim znaleźć takie elementy jak obsługa cyfrowej muzyki, wideo oraz fotografii. Zacznijmy od Muzyki. W tej sekcji programu Media Center uzyskamy dostęp do muzycznych zbiorów z dysku oraz tych udostępnionych w sieci. Możemy ponadto pobrać muzykę z internetowych sklepów muzycznych, takich jak Napster lub po prostu umieścić w napędzie ulubioną płytę CD (system sam zapyta czy ma ją odtworzyć). Podczas słuchania muzyki w rogu ekranu wyświetlane są obrazy związane z bieżącym nagraniem. Łatwość w zarządzaniu zbiorami zapewnią opcje wyszukiwania i segregowania według artysty, albumu, tytułu piosenki oraz gatunku. Windows XP Media Center Edition 2005 oferuje również dwie formy odbierania sygnału radiowego - za pośrednictwem anteny FM oraz Internetu. Radio FM wymaga tunera radiowego, natomiast radio internetowe wymaga połączenia z siecią Internet. Jeśli posiadamy antenę FM podłączoną do komputera Media Center lub mamy zaprogramowaną internetową stacje radiową możemy słuchać radia wybierając opcję "Radio" w głównym menu Media Center. Istnieje ponadto możliwość rejestrowania i zapisywania na dysku twardym emitowanych przez radio audycji.

Opcja Obrazy umożliwia poruszanie się po galeriach cyfrowej fotografii. W łatwy sposób stworzymy profesjonalny pokaz zdjęć np. dla najbliższej rodziny czy znajomych. Płynne przechodzenie zdjęć i animacje odróżniają standardowe pokazy slajdów znane z Windows XP. Dodatkowo podczas wyświetlania fotografii możemy dodać fragmenty ulubionych utworów muzycznych. W Media Center został wbudowany mały edytor, który pozwala na dokonanie wszystkich podstawowych czynności w zakresie obróbki zdjęć. Bez wysiłku usuniemy efekt „czerwonych oczu”, obrócimy zdjęcie czy dopasujemy kontrast i jasność. System Windows XP Media Center Edition współpracuje z ponad 250 modelami cyfrowych kamer i aparatów fotograficznych.

Za pośrednictwem elementu Wideo uzyskujemy szybki i wygodny dostęp do znajdujących się na naszym dysku twardym archiwów wideo. System automatycznie doda elementy zawarte w folderze Moje Wideo oraz zapyta, czy chcemy  dołączyć również pliki z innych lokalizacji. Na ekranie zbiory wyświetlone są w postaci miniatur, co pozwala na natychmiastowe odnalezienie interesującej nas pozycji. Naturalnie po kliknięciu następuje rozpoczęcie odtwarzania pliku. W każdej chwili możemy uzyskać informacje na temat oglądanego filmu wciskając na pilocie Media Center przycisk Info.

Kolejną pozycją w startowym menu jest Telewizja. Jest to jedna z najbardziej innowacyjnych cech systemu. Podłączając do tunera telewizyjnego antenę, kablówkę lub sygnał cyfrowy, bezpośrednio z poziomu programu Media Center uzyskamy dostęp do telewizji. W tym momencie można by porównywać komputer z zainstalowanym Windows XP Media Center Edition do telewizora: są programy, jest pilot, jest telegazeta. Jednak tutaj podobieństwa się kończą: Media Center ma wbudowaną funkcjonalność daleko bogatszą niż zwykły telewizor. W pewnym stopniu jest to rewolucja, ponieważ zwykła telewizja, staje się telewizją interaktywną. Dzięki takim funkcjom jak zatrzymywanie programów na żywo, przewijanie oraz nagrywanie telewidz nie jest już zmuszany oglądać programy wtedy, kiedy ustali to stacja telewizyjna. Wyobrażamy sobie sytuację, w której oglądamy ulubiony serial, np. tak bardzo popularny w Polsce "M jak Miłość". Nagle dzwoni telefon. W tym momencie dochodzi do dylematu: nie odbiorę telefonu to będzie dzwonił tak długo, aż doprowadzi mnie do szału, a w dodatku nie dowiem się, kto dzwonił i w jakiej sprawie; odbiorę telefon, przegapię najlepszą scenę. W Windows Media Center wystarczy kliknąć na pilocie przycisk "pause" i już program się zatrzymuje, dokładnie tak, jakbyśmy oglądali wideo lub DVD. Kiedy kończymy rozmowę klikamy "play" i oglądamy dalej, nie tracąc żadnego szczegółu filmu. Jak to jest możliwe, przecież mówimy nadal o zwykłej telewizji, w której nie mamy wpływu na to, co akurat wyświetla dana stacja? Otóż w momencie zatrzymania programu Windows XP Media Center Edition sam zaczyna nagrywać program i zapisywać go na dysk. Dzięki temu mamy wrażenie, że możemy w każdej chwili sterować programem telewizyjnym. W rzeczywistości jednak, decydujemy tylko czy oglądamy program "na żywo" czy z lekkim opóźnieniem - ten zapisywany na dysku twardym komputera. W każdym momencie można powrócić do oglądania "na żywo". Funkcja zatrzymania i przewijania programu telewizyjnego daje też możliwość oglądania danej sceny klika razy.

Ciekawym elementem systemu jest obsługa dwóch tunerów telewizyjnych (Amerykanie dzięki dostępności telewizji wysokiej rozdzielczości HDTV mogą odbierać na raz do 4 kanałów!). Pozwala to na oglądanie jednego oraz zapisywanie drugiego programu telewizyjnego lub zapisywanie na raz programów z dwóch różnych kanałów telewizyjnych. Podczas zapisu, system stosuje własny format pliku: DVR-MS. Jest to połączenie MPEG-2 z metadanymi opisującymi nagrany program. Godzina zapisu zajmuje na dysku od 1 do 3 gigabajtów, w zależności od jakości zapisu, którą wybraliśmy.

Jeśli chodzi o funkcje telewizyjne to jeszcze nie wszystko: istnieje możliwość zaprogramowania harmonogramu nagrywania. O ile zdefiniowanie godzin, od której, do której ma być nagrywany program telewizyjny nie jest niczym niezwykłym, to Media Center pozwala zdefiniować np. aktora, z którym film ma być nagrany. Bez problemu zlecimy systemowi nagranie wszystkich filmów emitowanych na jakimkolwiek kanale, które reżyserował np. Andrzej Wajda lub zaplanujemy rejestrowanie wszystkich meczów piłki nożnej w najbliższym tygodniu, nie znając godzin ich emisji.

Wszystko to jest możliwe dzięki elektronicznemu przewodnikowi po programach telewizyjnych, który automatycznie aktualizując się przez Internet. W ten sposób z 14 dniowym wyprzedzeniem możemy przeglądać w Media Center program telewizyjnych jak w zwykłej gazecie. Jest to jednak o wiele wygodniejsze: znaleziony program możemy od razu włączyć (jeśli akurat trwa), odszukać te same programy, ale na innych kanałach w innych godzinach emisji, zaplanować nagrywanie, przeczytać recenzję oraz, czego kompletnie nie zapewni żadna drukowana gazeta, przeszukiwać przewodnik wg słów kluczowych. Polska wersja przewodnika będzie dostępna w grudniu 2005.

Dzięki funkcji „Stan Wstrzymania” można wyłączyć komputer, a on sam uruchomi się w momencie, w którym zaplanowane jest nagrywanie programów z telewizji (np. późno w nocy lub gdy nie ma nas w domu).

Microsoft zatroszczył się również o to, żeby w każdym domu to rodzice decydowali jakie programy mają oglądać ich dzieci. Telewizor Windows Media Center używa ocen programów (rating), które proponowane są przez stacje telewizyjne. Na tej podstawie zezwala lub blokuję możliwość oglądania dzieciom programów zgodnie z ustawieniami "Kontroli Rodzicielskiej". W momencie rozpoczęcia emisji blokowanego programu na ekranie pojawia się pytanie o kod dostępu znany tylko rodzicom.

Dość kontrowersyjnym aspektem, który zawsze towarzyszy cyfrowym mediom, jest sprawa praw autorskich. W Media Center podczas przegrywania na dysk muzyki z CD, system zapyta nas czy chcemy, aby w utwory zaszyta była informacja o skopiowaniu z CD, uniemożliwiająca przenoszenie plików muzycznych na inne komputery. System daje możliwość rezygnacji z tego, informując jednocześnie, że kopiując CD i przenosząc utwory, możemy w ten sposób łamać obowiązujące prawo oraz, że robimy to na własna odpowiedzialność. W przypadku telewizji, to operator może przesłać informacje o ograniczonych prawach. W takim wypadku Media Center odczyta je, umożliwi nagranie programu, ale jego późniejsze odtworzenie będzie możliwe jedynie na komputerze, który go rejestrował. Programy telewizyjne nie objęte ochroną, można przenosić i odtwarzać, również na maszynach z innym systemem z rodziny Windows XP, bez żadnych ograniczeń.

Po podłączeniu komputera Media Center do Internetu będziemy mieli możliwość dotarcia do pozycji „W centrum uwagi” (w ang. wersji „Online Spotlight”). Ta strefa Media Center pozwoli nam zamówić film, kupić płytę muzyczną, odnaleźć internetową stacje radiową, skorzystać z wielu ciekawych serwisów informacyjnych, sportowych i pogodowych. Co ciekawe, serwisów tych nie przygotowuje Microsoft, ale niezależne firmy działające na polskim rynku, które przygotowały swój produkt specjalnie z myślą o użytkownikach Media Center. W systemie który testowaliśmy „W centrum uwagi” jeszcze w ogóle nie funkcjonowało, dlatego nie potrafimy precyzyjnie przedstawić firm, które zdecydują się na dostarczanie swoich treści do tej pozycji Media Center.

Ciekawym udogodnieniem zastosowanym w Media Center jest specjalnie zaprojektowany Windows Messenger. W dowolnej chwili korzystania z komputera możemy uruchomić komunikator. Na dole ekranu ukazuje się okno rozmowy. Dzięki temu, że jest półprzezroczyste nie przeszkadza w pracy z Media Center. Tekst możemy wpisywać przy pomocy pilota używając przycisków numerycznych jak w telefonie komórkowym.

Poruszając się po elementach głównego menu dotrzemy do pozycji „Więcej programów”. Kiedy przychodzi nam zarządzać zasobami cyfrowego świata wydawać by się mogło, że Windows XP Media Center ma w sobie wszystko czego nam trzeba. Zawsze jednak możemy mieć więcej. Przyzwyczajeni jesteśmy do tego, że możemy rozszerzać możliwości swojego systemu. W trosce o te przyzwyczajenia Media Center pozwala dodawać różnego rodzaju aplikacje. Muszą to być jednak programy zaprojektowane z myślą o Media Center: powinny dobrze wyglądać na ekranie monitora (odpowiednie kolory, duża czcionka) oraz dać się obsłużyć za pomocą pilota. Na początku w systemie zainstalowane są 3 programy zgodne z Media Center: kreator nagrywania płyt DVD/CD, narzędzie umożliwiające synchronizację danych z innymi urządzeniami przenośnymi oraz wspomniany już Media Center Messenger, czyli Windows Messenger w wersji dla Media Center. Dla zainteresowanych programistów oraz webmasterów Microsoft przygotował Windows XP Media Center Edition 2005 Software Development Kit (SDK), który można pobrać z witryny Microsoft MSDN. Jest to paczka zawierająca pełną dokumentację oraz przykłady kodu. Już niedługo SDK, które będzie można uruchomić w innym systemie niż Windows XP Media Center Edition będzie dostępne na CentrumXP.pl.

W czasie korzystania z systemu nie da się nie zwrócić uwagi na niezwykle staranie dopracowaną, estetyczną i ładną szatę graficzną oraz animacje. Obsługa Media Center jest bardzo intuicyjna, przez co wręcz dziecinnie prosta. Z obsługą Media Center z łatwością poradzą sobie osoby, które z obsługą zwykłego komputera miały problemy. System ma też bardzo rozbudowaną pomoc, w której uzyskamy informacje o najprostszych nawet funkcjach. Do tego cała konfiguracja przeprowadzana jest przez kreatory, które w sposób jasny i zrozumiały przedstawiają kolejne kroki dostosowywania Media Center. Niejednokrotnie trafimy na zdjęcia, rysunki oraz filmy instruktażowe. System sam wyszuka stacje radiowe oraz telewizyjne.

W przypadku Windows XP Media Center Edition Microsoft zdecydował się nie sprzedawać systemu w wersji BOX. Dostępna jest jedynie OEM, czyli sprzedawana z nowymi komputerami. Takie rozwiązanie zostało podyktowane dbałością o to, aby komputer z zainstalowanym Windows XP Media Center Edition mógł w pełni wykorzystać wszystkie funkcje systemu. Wcześniejsza wersja, niedostępna w Polsce, mogła być sprzedawana tylko przez producentów komputerów wskazanych przez Microsoft (były to więc duże firmy komputerowe, np Dell, HP itd). W przypadku wersji 2005, która będzie sprzedawana w Polsce,  Microsoft przewiduje możliwość instalowania systemu na komputerach złożonych przez mniejszych, lokalnych sprzedawców.

Pecet z Windows XP Media Center Edition powinien mieć szybki procesor, dużą ilość pamięci RAM oraz pojemny dysk, mogący pomieścić godziny nagrań telewizyjnych, cyfrowe zdjęcia muzykę itd. Standardem jest wysokiej klasy karta muzyczna, graficzna, telewizyjna oraz odtwarzać DVD. Opcjonalnie w komputerze może znaleźć się również nagrywarka DVD, WiFi oraz drugi tuner. Do komputerów dołączony jest też wspomniany już pilot, który może w całości zastąpić nam myszkę lub klawiaturę. W przypadku normalnej pracy z systemem nie jest to optymalne rozwiązanie, ale jeśli chodzi o pracę z programem Media Center, używanie pilota jest niezwykle wygodne. Warto również zaopatrzyć się w bezprzewodową klawiaturę dostosowaną do Media Center. Ma ona specjalne przyciski funkcyjne oraz da się nią posługiwać jak myszką, co jest szczególnie przydatne, w przypadku gdy podłączamy do komputera telewizor plazmowy: siedzenie na kanapie i korzystanie z myszki, która wymaga twardego podłoża, jest niewygodne i uciążliwe.

Decydując się na komputer z „multimedialnym” systemem, mamy kilka możliwości: albo nowy komputer wykorzystujemy tylko do rozrywki i wtedy musimy w domu mieć jeszcze jeden komputer, który posłuży do zwykłej pracy, albo Media Center PC przejmuje wszystkie zadania. Nie da się jasno określić, które rozwiązanie jest lepsze, Windows XP Media Center Edition jest system na tyle uniwersalnym, że świetnie sprawdza się w obydwu rolach. Gdy wybraliśmy drugi wariant, warto pomyśleć o jednoczesnym podłączeniu do Media Center PC monitora komputerowego oraz ekranu telewizyjnego lub projektora multimedialnego. Dzięki temu telewizję oraz DVD będziemy mogli oglądać na ekranie telewizyjnym, a monitor komputerowy wykorzystamy podczas pracy z edytorem tekstu.

Na pierwszy rzut oka komputer Windows XP Media Center wydaje się być zwykłym komputerem PC. Jednak gdy przyjrzymy mu się z bliska dostrzegamy, że jego możliwości są znacznie większe. W jednym urządzeniu łączy telewizor, radio, odtwarzacz DVD i komputer biurowy. Firma Microsoft, wprowadzając na rynek Media Center, wyznacza nowy kierunek rozwoju maszyn PC. Obsługa całego oprogramowania jest intuicyjna przez co wręcz dziecinnie prosta. Dzięki temu każdy z łatwości dopasuje system do swoich oczekiwań. Domowe Centrum Rozrywki powinno w pełni wykorzystywać możliwości techniczne obecnego multimedialnego i cyfrowego świta. Bez wątpienia Windows Media Center jest takim narzędziem a przy tym w dalszym ciągu spełnia wszystkie funkcje komputerów, do jakich zdążyliśmy się przyzwyczaić przez ostatnie lata.