Niniejszy artykuł jest pierwszą częścią serii publikacji stanowiących zbiór cennych porad w temacie Eksploratora plików. Dzięki zawartym tu wskazówkom w zakresie wykorzystywania tego menedżera plików, Wasza praca z plikami i folderami będzie znacznie bardziej efektywna, co pozwoli Wam zrealizować dużo więcej zadań, w dużo krótszym czasie.
1. Otwieraj Eksploratora plików za pomocą skrótu klawiszowego
Większość użytkowników uruchamia Eksploratora plików z poziomu paska zadań Windows, co jest oczywiście naturalnym sposobem wywoływania tego narzędzia. Nieco bardziej czasochłonne jest w takim wypadku uruchamianie kolejnych instancji Eksploratora, gdyż wymaga to albo rozwinięcia menu Plik tego narzędzia i wybrania jednej z opcji w grupie Otwórz nowe okno, albo skorzystania z tzw. listy szybkiego dostępu Eksploratora i uruchomienie z jej poziomu nowej instancji tego menedżera. Aby nie trzeba było powtarzać tego procesu za każdym razem, gdy chcemy otworzyć nowe okno Eksploratora plików, warto wyrobić sobie nawyk uruchamiania Eksploratora z wykorzystaniem skrótu klawiszowego Windows + E, poprzez który będziemy mogli błyskawicznie powołać do życia dowolną liczbę instancji tego menedżera, i to z dowolnej lokalizacji w systemie.
2. Najczęściej wykorzystywane funkcje dodaj do paska Szybki dostęp
Znany z aplikacji pakietu Microsoft Office pasek narzędzi Szybki dostęp od wersji systemu Windows 8 obecny jest także w Eksploratorze plików. Element ten pozwala na uzyskanie szybkiego dostępu do wybranych przez nas funkcji i opcji ze Wstążki, poprzez przypięcie ich do ulokowanego w części tytułowej okna paska narzędzi. Aby dodać dowolnie wybraną przez siebie opcje dostępną w ramach którejkolwiek z kart Wstążki (również kart dynamicznych), wystarczy kliknąć tę opcję prawym przyciskiem myszy, po czym wybrać pozycję Dodaj do paska narzędzi Szybki dostęp.

Kliknięcie prawym przyciskiem myszy dowolnej opcji na Wstążce umożliwi przypięcie jej do paska Szybki dostęp.
Od tej pory, chcąc skorzystać z wybranej funkcji, nie będziemy już musieli rozwijać i przechodzić do wybranej karty Wstążki. Wszystkie najczęściej używane przez nas funkcje dostępne będą z poziomu zawsze widocznego paska narzędzi Szybki dostęp.

Pasek narzędzi Szybki dostęp z dodanymi opcjami 'Ukryte elementy' oraz 'Okienko podglądu'.
3. Zmień położenie paska narzędzi Szybki dostęp
Wspomniany w poprzednim punkcie pasek narzędzi Szybki dostęp domyślnie ulokowany jest w górnej, tytułowej części okna Eksploratora plików.

Pasek narzędzi Szybki dostęp ulokowany nad Wstążką (ustawienie domyślne).
Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, byśmy mogli przenieść ten pasek nieco niżej, tak by znajdował się bezpośrednio pod Wstążką. Aby tego dokonać, wystarczy kliknąć prawym przyciskiem w dowolnym obszarze paska narzędzi Szybki dostęp, a następnie wybrać Pokaż pasek narzędzi Szybki dostęp poniżej Wstążki.

Pasek narzędzi Szybki dostęp ulokowany pod Wstążką.
Jeśli nam ta pozycja nie odpowiada, możemy w dowolnym momencie przenieść ten pasek z powrotem nad Wstążkę, powtarzając powyższy proces raz jeszcze.
4. Poruszaj się po hierarchii plików za pomocą klawiatury
Choć Eksplorator plików projektowany był z myślą o obsłudze za pomocą myszy komputerowej, po strukturze plików na dysku można z jego poziomu poruszać się także za pomocą klawiatury. I tak zaznaczania lub odznaczania elementu dokonujemy za pomocą Spacji, a pomiędzy poszczególnymi elementami poruszamy się przy pomocy strzałek Góra/Dół (oraz Prawo/Lewo, jeśli bieżący widok na to pozwala). Wyjście o jeden poziom wyżej w strukturze drzewa odbywa się poprzez wciśnięcie skrótu Alt + Strzałka w górę, zaś Alt + Strzałka w lewo i Alt + Strzałka w prawo odpowiadają przyciskom Wstecz i Dalej. Enter standardowo uruchamia lub otwiera wybrany element, a poszczególne pliki możemy kopiować, wycinać oraz wklejać za pomocą znanych wszystkim skrótów Ctrl+C, Ctrl+X oraz Ctrl+V. Klawisz funkcyjny F5 odświeża zawartość okna, zaś F6 przełącza nas cyklicznie pomiędzy poszczególnymi obszarami Eksploratora plików (pasek adresu, okienko nawigacji, zawartość główna, widoczny na pasku stanu przełącznik układu elementów).
Za pomocą wszystkich wymienionych powyżej klawiszy możliwe jest poruszanie się po całym systemie plików lokalnego komputera. Jeśli to konieczne, klawiszem F4 możemy szybko przenieść się do paska adresu, który prezentował nam będzie bieżącą ścieżkę w tradycyjnej formie tekstowej, zamiast stosowanych obecnie 'okruszków chleba'. Skrót Alt+F4 zamyka aktywne okno Eksploratora.
5. Wyszukuj elementy na podstawie konkretnych właściwości
Z dostępnego w Eksploratorze plików pola wyszukiwania korzystamy zazwyczaj w bardzo uproszczony sposób, poszukując plików o zadanej nazwie (np. tapeta) czy rozszerzeniu (np. *.txt). Możliwości wyszukiwania w systemie Windows są jednak znacznie bardzie rozbudowane i umożliwiają nam wyszukiwanie elementów w oparciu o konkretne ich właściwości, takie jak data ostatniej modyfikacji, rodzaj czy rozmiar elementu, jego typ i nazwa, ścieżka do zawierającego go folderu, oraz kilka innych własności. Zawężania wyników poszukiwań z wykorzystaniem wspomnianych właściwości możemy dokonać albo z poziomu karty Wyszukiwanie na Wstążce (jest to karta dynamiczna, która pojawia się po kliknięciu w pole wyszukiwania), albo bezpośrednio z poziomu pola wyszukiwań, dostępnego po prawej stronie paska adresu. Ten drugi sposób jest znacznie bardziej wygodny niż definiowanie poszczególnych właściwości z poziomu Wstążki, ale zanim będziemy mogli z niego skorzystać, musimy poznać określające te właściwości polecenia. Przykładowo, by móc wyszukać w komputerze wszystkie filmy o rozmiarze od 1 do 16 MB, wystarczy z poziomu obszaru Ten komputer wpisać w polu wyszukiwania następującą frazę: rodzaj:=filmy romiar:duży. Aby nauczyć się dostępnych poleceń wyszukiwania, warto poświecić nieco czasu na prześledzenie poszczególnych opcji dostępnych w sekcji Uściślanie na karcie Wyszukiwanie, przyglądając się odpowiadającym im poleceniom, które pojawiać się będą po wyborze tych opcji w polu wyszukiwania.

6. Zmień rozmiar szerokości paska wyszukiwania
Jeśli zamierzamy definiować zaawansowane właściwości wyszukiwania ręcznie z poziomu klawiatury, dla naszej wygody powinniśmy zwiększyć rozmiar pola wyszukiwania. Aby tego dokonać, wystarczy chwycić podziałkę pomiędzy paskiem adresu a paskiem wyszukiwania, po czym trzymając wciśnięty przycisk myszy przesunąć kursor odpowiednio w lewo lub w prawo, wedle własnych potrzeb.

Jak widać na zaprezentowanych tu obrazach, zmiana domyślnej szerokości paska wyszukiwania odbywa się kosztem szerokości paska adresu.

7. Wykorzystaj pasek Szybki dostęp dla najczęściej odwiedzanych lokalizacji
Obszar Okienka nawigacji o nazwie Szybki dostęp (nie mylić z paskiem narzędzi o tej samej nazwie) jest w systemie Windows 10 nowością. Jego funkcjonalność jest co prawda mocno zbliżona do obszaru Ulubione dostępnego w systemach z rodziny Windows 8, jednak pasek Szybki dostęp jest w stosunku do swojego poprzednika nie tylko znacznie szerzej zintegrowany z pozostałymi elementami Eksploratora plików, ale jest też widokiem domyślnym tego narzędzia, zastępującym dotychczasowy widok Ten komputer.
Do paska Szybki dostęp możemy przypinać często odwiedzane przez nas lokalizacje, co umożliwi nam szybkie przechodzenie do nich w przyszłości. Aby tego dokonać, wystarczy kliknąć prawym przyciskiem myszy interesującą nas lokalizację lub folder, po czym wybrać z menu kontekstowego opcję Przypnij do paska Szybki dostęp. Dowolny z przypiętych elementów możemy w każdym momencie odpiąć poprzez kliknięcie go prawym przyciskiem na pasku Szybki dostęp i wybranie opcji Odepnij od paska Szybki dostęp.
8. Korzystaj z podręcznego menu do kopiowania, przenoszenia i tworzenia skrótów elementów
Początkujący użytkownicy chcąc utworzyć w dowolnej lokalizacji skrót do określonego elementu przeważnie zawsze kopiują dany element, by potem z poziomu menu kontekstowego w docelowej lokalizacji wybrać pozycję Wklej skrót. Dobrym i powszechnie stosowanym sposobem jest również przeciąganie na Pulpit konkretnego elementu, co zazwyczaj skończy się utworzeniem dla niego skrótu w tej właśnie lokalizacji. Skrót do elementu można także utworzyć z poziomu menu podręcznego wywoływanego na danym elemencie, przy wykorzystaniu opcji Wyślij do > Pulpit (utwór skrót).
Spora część użytkowników często zapomina jednak o jeszcze jednym, a do tego bardzo wygodnym sposobie tworzenia skrótów, kopiowania lub przenoszenia elementów źródłowych, jakim jest menu podręczne wywoływane w procesie przeciągania elementów z jednego miejsca do drugiego.

Jego wywołanie polega na przeciągnięciu elementu przy pomocy prawego, a nie lewego przycisku myszy. Po zwolnieniu przycisku tuż po przeciągnięciu elementu w miejsce docelowe będziemy mogli zdecydować, co chcemy z tym elementem zrobić - skopiować go tam, przenieść, czy może utworzyć dla niego w tejże lokalizacji skrót. Opcje te dobierane są dynamicznie w zależności od rodzaju oraz lokalizacji konkretnych elementów.
9. Wygodnie zmieniaj układ elementów oraz rozmiar ikon
W systemach Windows 8 i Windows 10 na pasku stanu ulokowanym w dolnej części Eksploratora plików mamy możliwość szybkiego przełączania się pomiędzy widokiem szczegółów i widokiem ikon. Jeśli chcemy bardziej precyzyjnie zdefiniować układ elementów, robimy to zazwyczaj z poziomu karty Widok na Wstążce, której sekcja Układ pozwala nam wybrać jeden z ośmiu układów wyświetlania elementów: Szczegóły, Średnie ikony, Zawartość, Lista, Kafelki, Małe ikony, Duże ikony oraz Bardzo duże ikony.
Zamiast jednak przełączać się pomiędzy nimi za pomocą Wstążki, warto posłużyć się wygodnym skrótem Control + Rolka myszy. Przewijanie rolką w górę lub w dół przy wciśniętym przycisku Control jest standardowym sposobem na powiększanie elementów w systemach Windows.
Warto zwrócić uwagę, że korzystając z tego skrótu zyskujemy znacznie szerszą (płynną) skalę zmiany rozmiaru ikon, niż ta realizowana w oparciu o wspomniane opcje na Wstążce.
10. Zaznaczaj elementy bez użycia klawiatury
Chcąc zaznaczyć więcej niż jeden plik lub folder korzystamy zazwyczaj z klawiszy Shift i Control, które umożliwiają nam odpowiednio zakresowy i selektywny wybór elementów. Warto jednak pamiętać, że z poziomu Eksploratora plików możemy również zaznaczać poszczególne elementy bez użycia klawiatury. O ile pojedyncze (poprzez kliknięcie) i grupowe (za pomocą przezroczystego prostokąta) zaznaczanie elementów jest nam wszystkim dobrze znane, o tyle nie wszyscy użytkownicy wiedzą, że przy użyciu myszy można również dokonywać zaznaczania selektywnego.
Aby tego rodzaju zaznaczanie było możliwe, należy włączyć odpowiednią opcję Eksploratora plików, dzięki której każdy element po wskazaniu go kursorem myszy będzie prezentował dedykowane mu pole wyboru. Każdorazowe kliknięcie tego pola będzie na przemian zaznaczać i odznaczać dany element, jak na poniższym obrazku.

Aby tę opcję włączyć, wystarczy z poziomu karty Widok na Wstążce zaznaczyć opcję Pola wyboru elementów.