Administracja i dostosowywanie w Windows Vista RC2

W poprzednich artykułach przyjrzeliśmy się ważnym elementom systemu. Sprawdziliśmy czy składniki Windows Vista są praktyczne oraz użyteczne. Omówiliśmy Internet i sieć, multimedia oraz środowisko. Tym razem przyjrzymy się funkcjom rzadziej używanym, jednak bardzo potrzebnym w każdym systemie. Omówimy mianowicie opcje pozwalające zarządzać komputerem a także moduły za pomocą, których możemy obserwować aktualne wykorzystanie podzespołów komputera oraz rozwiązywać powstałe problemy wywołane przez aplikacje.

Przegląd modułów Windows Vista 5744 rozpocznijmy od apletu Konta użytkowników. Jego wygląd został poprawiony jednak funkcjonalność nie zmieniła się. Jedyną opcją jaka zasługuje na uwagę w tym miejscu systemu jest pozycja pozwalająca wyłączyć User Account Control. Przypomnijmy UAC jest to mechanizm przez cały czas monitorujący działanie aplikacji w komputerze i wyświetlający ostrzeżenie w przypadku próby dostępu czy też modyfikacji ustawień systemowych. Intencje oraz pomysł programistów były bardzo dobre, jednak w praktyce nie wygląda to za wspaniale. UAC blokuje ekran wyświetlając ostrzeżenie bardzo często. Jest to niesamowicie irytujące, kiedy przy instalacji każdego programu czy zmiany dowolnej opcji konfiguracyjnej co chwile zostaje wyświetlone okienko z pytaniem o wykonanie tego działania. Z tego też powodu wyłączyłem ten moduł i cieszyłem się wolnością w wykonywaniu wszystkich operacji.

Spójrzmy teraz na narzędzia pozwalające zarządzać zainstalowanymi programami w Windows Vista. Pierwszym elementem jakiemu się przyjrzymy będzie konsola Dodaj/Usuń programy. Podobnie jak konta użytkowników niewiele się ona zmieniła. W 5744 pozwala na korzystanie z różnych widoków zainstalowanych aplikacji a także posiada niespotykany w Windows XP przycisk, który pozwala naprawić źle działające narzędzia (oczywiście tylko te, które udostępniają taką opcję). Zaznaczmy również, że sortowanie tutaj, podobnie jak w całym systemie jest bardziej rozwinięte niż poprzednio. Oprócz zwykłego kliknięcia np. w pasek Rozmiar powodując uszeregowanie aplikacji wielkością, możemy rozwinąć strzałeczkę znajdującą się z boku kontrolki i wybrać filtr wielkości. W ten sposób możemy sprecyzować, że na liście mają być wyświetlane jedynie aplikacje których rozmiar na dysku jest większy np. od stu megabajtów. Funkcja ta podobnie jak w całym systemie jest również tutaj bardzo użyteczna. Windows Vista w Panelu sterowania udostępnia nam więcej opcji dotyczących programów spójrzmy na moduł Set Default Programs. Jest to całkiem nowy element systemu. Za jego pomocą możemy zdecydować, w jakich aplikacjach mają się domyślnie otwierać pliki o wybranych rozszerzeniach. W Windows XP zmiana tych opcji odbywała się w mało przyjaznych dla użytkownika opcjach systemu. Musieliśmy tam odnaleźć na liście kilkudziesięciu rozszerzeń to, które chcieliśmy zmienić i dokonać korekty. Było to bardzo nie praktyczne, aktualne rozwiązanie jest o wiele łatwiejsze w obsłudze. Oczywiście nadal mamy dostęp do poprzedniego sposobu przyporządkowania aplikacji do plików. Po otworzeniu modułu Set Associations zauważymy listę wszystkich rozszerzeń rozpoznawanych przez komputer. To narzędzie jednak nie wygląda tak jak w Windows XP. Zamiast małego i nieczytelnego okienka, widzimy tutaj przejrzystą dużą listę. Również wybór progra mu, jaki ma być domyślnym odbywa się w bardziej estetycznym module. Będąc przy plikach domyślnych spójrzmy na okno AutoPlay pozwalający wybrać akcję jaka zostanie wykonana po umieszczeniu w napędzie CD odpowiedniego typu danych. Również w tym przypadku zauważamy zmianę wyglądu oraz stworzenie bardziej przejrzystego interfejsu. Funkcjonalność bowiem nie zmieniła się w stosunku do starszej wersji systemu.

Otwórzmy okno Power Options i przyjrzyjmy się dostępnym tam opcjom. Mamy do wyboru trzy schematy zasilania, wydaje się to mało jednak po wejściu w opcje zaawansowane zauważamy jak wiele możliwości konfiguracji mamy w tym module. Możemy w nim zmieniać akcje wykonywaną po naciśnięciu przycisku Power na obudowie, decydować po ilu minutach zostanie wyłączony dysk twardy, monitor, cały komputer a nawet zmieniać ustawienia dla szyny PCI. Wielu z nas nie zwraca na takie sprawy uwagi, jednak w przypadku posiadania komputera przenośnego, zaawansowane opcje oszczędzania energii są bardzo ważne, bo to one pozwalają zwiększyć czas pracy komputera bez ładowania baterii.

Omówiliśmy kilka przydatnych narzędzi służących do zmiany ustawień systemu. Teraz skupimy się na modułach pozwalających nadzorować działanie jednostki. Rozpocznijmy od przeanalizowania Menadżera zadań. W stosunku do Windows XP narzędzie to zmieniło się odrobinę, jednak bardzo widocznie. Mianowicie została dodana nowa zakładka Usługi pozwalająca w szybki sposób rozpoznać, które z wątków są aktywne. Oczywiście w tym oknie możemy je dezaktywować oraz uruchomić, jednak jeżeli chcemy zmienić sposób uruchomienia musimy już udać się do okna Usługi. Drugą nowością w menadżerze jest możliwość tworzenia plików Dump file czyli 'zrzucenia' z stanu pamięci oraz zmiennych aktualnie wykorzystywanych przez aplikację. Szczerze mówiąc nie mam pojęcia dlaczego została ona dodana do systemu. Amatorom raczej ta opcja się nie przyda, profesjonaliści natomiast posiadają swoje narzędzia, za pomocą których dadzą sobie na pewno rade. O wiele ciekawszym narzędziem jest Resource Monitor, do którego prowadzi jeden z przycisków w oknie Menadżera zadań. Możemy w nim p rzeanalizować procesy uruchomione w komputerze pod względem wielu zmiennych. Dużo z analizowanych parametrów dla zwykłych użytkowników będzie niezrozumiałych, jednak każdy biegle posługujący się komputerem za pomocą tego narzędzia będzie mógł przeanalizować, który proces tak bardzo dużo zapisuje na dysk lub też zapycha łącze internetowe. Dodatkowym plusem aplikacji jest możliwość zatrzymania nadzorowania systemu przez aplikację, co pozwala na spokojną analizę wybranych parametrów.

Również pomocnym narzędziem podczas analizowania uruchomionych aplikacji jest Windows Defender. Posiada on moduł Software Explorer, w którym możemy obejrzeć procesy, które połączone są z siecią czy też są aktywne w danej chwili. Program oprócz tego że dostarcza nam bardzo wielu informacji o wybranych wątkach pozwala również na wyłączenie niechcianych procesów.

Po analizie aplikacji w systemie, przyjrzyjmy się narzędziom dostarczonym wraz z Windows Vista pozwalającym na przegląd sprzętu. Zwróćmy uwagę na moduły zmienione lub nie spotykane w Windows XP. Pierwszym, na który spojrzymy będzie System, w którym wyświetlone jest podsumowanie jednostki. Znajdują się tam podstawowe informacje o komputerze takie jak nazwa, ilość pamięci RAM oraz rodzaj procesora. Umieszczona jest tam również ostateczna ocena wydajności sprzętu. Po kliknięciu na umieszczony tam odnośnik zostajemy przeniesieni do bardziej rozwiniętego modułu pozwalającego przeanalizować poszczególne składowe indeksy komponentów komputera. Wymienione tutaj pozycje pozwalają nam zorientować się, które elementy jednostki najbardziej opóźniają pracę Windows Vista. W tym oknie mamy również możliwość wyświetlenia bardziej szczegółowych informacji o sprzęcie oraz prostego wydrukowania ich. Opcja ta przyda się na pewno użytkownikom początkującym w przekazaniu informacji obsłudze technicznej czy też sprzedawcy w sklepie.

W nowym systemie oprócz wspomnianego wyżej programu istnieje narzędzie Reliability and Performance Monitor. Moduł ten również generuje raport, jednak to zestawienie jest o wiele dokładniejsze i obszerniejsze od poprzednika. Po uruchomieniu programu, musimy poczekać około sześćdziesięciu sekund aż aplikacja zbierze informacje o systemie, oraz przeprowadzi szereg testów. Po tym czasie na ekranie zobaczymy listę właściwości systemu. Sam byłem zaskoczony obszernością raportu. Możemy z niego dowiedzieć się mnóstwa informacji. Wiadomości dostarczone przez to narzędzie zadowolą każdego, analiza wszystkich danych wyświetlonych przez system może zająć dobrych kilka godzin. Bardzo przydatną opcją jest eksport wyniku działania narzędzia do pliku html. Raport wygenerowany na moim komputerze możecie obejrzeć tutaj...

Ostatnim elementem środowiska Windows Vista jakiemu się przyjrzymy będzie Problem Reports and Solutions. Narzędzie to służy do przeglądania problemów jakie napotkał system w stosunku do programów i sprzętu. Póki co aplikacja jest mało przydatna ponieważ, nie posiada rozwiązań, które mogły by pomóc w wyeliminowaniu błędów. Jednak być może w przyszłości po stworzeniu przez Microsoft bazy danych spotykanych problemów, aplikacja zyska na wartości. Póki co program jedynie zapowiada się ciekawie. Mam nadzieję, że kiedyś po napotkaniu na niepoprawne działanie, którejś z zainstalowanych aplikacji właśnie Problem Reports and Solutions pomoże mi w doprowadzeniu narzędzia do poprawnego działania.

Windows Vista to nie tylko nowy interfejs i ulepszone aplikacje dla użytkowników domowych. Wraz z systemem otrzymujemy proste oraz zaawansowane narzędzia administracyjne, za pomocą, których możemy dostosować system i sprawdzić jego charakterystykę. W nowym środowisku nie tylko zostały ulepszone znane już nam moduły, ale również dodane nowe, pozwalające dokładniej analizować system. Na szczególną uwagę zasługuje narzędzie Reliability and Performance Monitor generujące bardzo wyczerpujący raport o stanie Windows Vista oraz dobrze zapowiadający się Problem Reports and Solutions, który być może w przyszłości będzie pierwszym miejscem gdzie udamy się w przypadku napotkania problemów z komputerem.