W trosce o bezpieczeństwo zapisywanych informacji system Windows Vista zaopatrzony został w narzędzie dyskowe skanujące partycje w poszukiwaniu błędów. W znakomitej większości wypadków aplikacja ta powinna uruchomić się, wykonać swoje zadania, a następnie do czasu wystąpienia następnych komplikacji nie ukazywać swojej obecności. Czasami jednak zdarza się sytuacja, w której chkdsk każdorazowo uruchamia się po starcie systemu, znacznie opóźniając jego start. Jest to o tyle uciążliwe, co może być pierwszym symptomem nieprawidłowości. Źródło takiego zachowania może znajdować się w wielu miejscach. Do najpowszechniejszych należy faktyczne uszkodzenie struktury danych zawartych na twardym dysku komputera, które narzędzia stara się nieskutecznie naprawić, nieprawidłowe zamykanie Windows Vista, ale może również zaistnieć bardziej prozaiczny powód, jak chociażby nieopatrzne dodanie instrukcji skanowania do zaplanowanych zadań.
Jeżeli mamy pewność, że stan dysku twardego jest w jak najlepszym porządku, a skanowanie jest jedynie wynikiem widzimisie Windows, skupić się musimy na metodzie przedstawionej poniżej. Będzie ona opierała się na edycji rejestru. W tym celu otwórzmy Start, w pole wyszukiwania wpiszmy regedit i otwórzmy znaleziony program. Nawigując za pomocą drzewa w lewym oknie przenieśmy się do klucza HKEY_LOCAL_MACHINE/SYSTEM/CurrentControlSet/Control/Session Manager. W celach czysto prewencyjnych zróbmy kopię tego klucza wybierając z menu kontekstowego Eksportuj. Następnie kliknijmy dwukrotnie po prawej stronie wartość ciągu wielokrotnego (REG_MULTI_SZ) o nazwie BootExecute, zawierającą wszelkie instrukcje, jakie system ma wykonywać po ponownym rozruchu. Poprawmy wartość podstawiając w pole Dane wartości wpis autocheck autochk *. Każde inne dane, które będą tam widnieć, winny zostać zmienione do takiej formy. Teraz możemy zamknąć edytor i ponownie uruchomić komputer.
W przypadku, gdy podejrzewamy, że z zainstalowanym dyskiem dzieje się coś niedobrego, warto przeprowadzić jego dogłębną diagnostykę. Wybierając Start, Wszystkie programy, Akcesoria, otwórzmy menu kontekstowe Wiersz polecenia i wybierzmy Uruchom jako administrator. Wydajmy kolejno następujące komendy:
- fsutil dirty query c: d: - oznaczyliśmy wtedy dyski C:\ i D:\ tzw. bitem zanieczyszczenia woluminu, przez co zostanie on po ponownym uruchomieniu przeanalizowany
- chkntfs /x c: d: - anulowaliśmy wszystkie zaplanowane zadania sprawdzania stanu woluminu
- chkdsk /f /r c: d: - spowoduje sprawdzenie dysku po rozruchu i wyświetlenie raportu z jego przeprowadzenia
Teraz pozostało ponownie uruchomić system, oraz pozwolić narzędziu na wykonanie swojego zadania.
Diagnostyka systemu plików i stanu danych składowanych na dysku, powinna należeć do dobrych przyzwyczajeń, wykonywanych maksymalnie systematycznie, a nie dopiero w momencie, gdy w skutek awarii utracimy ważne dane. Wiele z nieprzyjemnych sytuacji jest do uniknięcia. Uruchomienie narzędzia to raptem kilka minut, a może przynieść wiele korzyści. Wbudowany mechanizm analizy spójności danych poradzi sobie znakomicie z większością drobnych problemów dyskowych.